Van Lankveld
Boeren op een leengoed in Veghel en Erp

Door: Rolf Vonk

In de volksmond staat het als Hams Kasteeltje bekend, maar de echte naam van het huis is Lankveld. Lankveld is een oud-Brabants leengoed op de voormalige gemeentegrens van Veghel en Erp. Het huis met de boerderij liggen in Erp, terwijl de naam afkomstig is van de Veghelse zijde.

Huis Lanckvelt   

 

Het huis is namelijk genoemd naar het Langveld aan het Ham, een letterlijk langvormig veld dat in 1312 voor het eerst genoemd wordt in de leenboeken van de hertog van Brabant. Als leengoed is het Lankveld in de veertiende eeuw in handen van Peter Leunis van Erp van Keeldonc die er waarschijnlijk ook woonde. Zijn kinderen noemen zich vervolgens Van Erp van Lanckvelt of enkel nog naar het leengoed. Deze adellijke Van Lankvelds belandden vervolgens in Gemert, waar ze het slotje Huis Lanckvelt bouwden.

Vechel bij Erpe

De latere Veghelse Van Lankvelds hebben niets met de adellijke tak van doen. Hun naam dateert uit de zeventiende eeuw. In 1681 huwen in Veghel Willem Peters en Jenneke Huijbert Ariens. Zij waren pachters van de hoeve Lankveld. Willem én zijn kinderen noemen zich vervolgens Van Lankveld. Hoewel de hoeve in Erp ligt, werden de meeste kinderen van dit gezin in Veghel gedoopt. In de vijftiende eeuw sprak men van ‘die lancvelsche hoeve, ghelegen in de prochie van Vechel bij Erpe’. Dat zou betekenen dat de bewoners parochianen van Veghel waren. De boerderij betaalde haar dorpslasten echter in Erp. Anderzijds waren zowel Willem als zijn vrouw zelf geboren en getogen Veghelaren wat hun oriëntatie op deze plaats kan hebben versterkt. Hoeve Lankveld bleef tot in de twintigste eeuw een pachtboerderij. In 1865 kwam het goed in handen van de adellijke familie De Kuijper uit Veghel. Zij verbouwden het buitenverblijf ‘de steenen kamer’ bij de boerderij tot het nu nog bekende monumentale landhuis. Na de dood van de Erpse wethouder Jhr. Otto de Kuijper, kwam het huis in handen van de Veghelse doktersfamilie Verbeek en trok chirurg Alphons Verbeek -zoon van een De Kuijper- zich er terug om het boekje ‘Veghel, dorp in de Meierij’ te schrijven, waarin hij herinneringen ophaalde aan het dorpsleven van zijn jeugd.

Pachtboerderij   

De pachtboerderij bij het landhuis was toen overigens al lang niet meer in handen van de Van Lankvelds. Zij doken in de achttiende eeuw overal in Veghel en Erp op, waren later ook in Uden te vinden en de naam werd sindsdien afwisselend als Lankveld of Lankvelt geschreven. In Veghel was groenteboer Van Lankveld aan het Heilig Hartplein alom bekend en tot op de dag van vandaag is die naam verbonden aan de groentewinkel in de Kalverstraat. Ook de eigenaren van Intratuin Veghel, begonnen als bloemenwinkel in de Molenstraat, stammen uit deze familie.   

Het landhuis en de hoeve Lankveld op de voormalige gemeentegrens van Veghel en Erp ontleent haar naam aan een veld in Veghel.