Diensten geleverd in de periode 1688-1697 (oorlog)
Martien van
Asseldonk
10 december 2014
Deze gegevens
mogen gebruikt worden onder verwijzing naar: Martien van Asseldonk,
www.oudzijtaart.nl
De
oorlog 1688-1697 werd gevoerd tussen de zogenoemde Liga van Augsburg en
Lodewijk XIV. Lodewijk wilde Frankrijk uitbreiden, en wel tot aan
natuurlijke grenzen (Rijn-Alpen-Pyreneeën). Vanaf 1659 had Frankrijk
zich door oorlog al meermaals uitgebreid in alle richtingen.Om verdere
expansie tegen te gaan verenigden de andere mogendheden zich. Toen
Lodewijk de Palts liet bezetten, kwam de Liga in actie. Lodewijk werd op
alle fronten tot staan gebracht en kreeg in binnenland te maken met een
hongersnood (1694) en een geldtekort (1696).
De Franse koning Lodewijk XIV verklaarde in 1688 de
Republiek de oorlog. De Meierij had weer te lijden van de Franse
troepen. In Kempenland kondigden de Fransen in 1688 een brandschatting
aan. Toen er niet betaald werd, gingen acht dorpen, waaronder Bladel,
Lommel, Reusel, Steensel en Knegsel, in lichterlaaie. Veel dorpen werden
belast met inkwartieringen en leveringen aan soldaten. In 1692 werd een
groot aantal plaatsen aangeschreven om de Franse contributie te betalen.
In 1693 eiste het Franse leger een bedrag van honderdduizend gulden van
de Meierij. Op 9 oktober 1694 kwamen de Fransen naar Bladel om
brandschatting te eisen. Ze staken er een huis in brand en plunderden
Bladel en ook Hapert en Duizel. 's Middags trokken ze naar Eersel, waar
ze veertig inwoners op hun weg vonden die hun de doortocht met karren
versperden en bij aankomst van de vijand de klok sloegen. De Fransen
trokken achterom door de akkers en staken huizen in brand. De inwoners
vuurden op de Fransen. Aan weerszijden vielen enkele doden. In 1697 werd
in Rijswijk de vrede getekend tussen de Republiek en Frankrijk.
Het jaar 1688
Dorpsrekening 1688-1689: geen uitgaven voor soldaten end
ergelijke gevonden die betrekking hebben op 1688.
Het jaar 1689
Dorpsrekening 1688-1689 (narekening):
-
Betaalt aan Ariaan Slaats ende Peter Boomen voor de karrediensten in de
compagnie van 1689, 200-0-0
-
Betaalt aan Gerard Stansen Molemakers ter saacke als boven, 50-0-0
Dorpsrekening 1689-1690:
-
Betaalt aan de voerluijden die in den jaere 1689 hebben gedient int leger
met hare karren, 500-5-0
-
Volgens aanschrijvens van heer Edel Mogenden de heeren Raden van State der
Vereenigde Nederlanden hebben de rendanten van geleverde pallissaden aan
de fortificatie van 's hertogenbos betaalt, 39-17-0
-
Den 23 meij 1689 heeft alhier gelogeert een regiment Lunenburgers, de 5
junij de compagnie van den heer Rameester Smits, ende den 8 november
1689 het regiment te paart van de heer Benting, die alhie twee nagten
hebben gelogeert, waer voor de rendanten hebben betaelt aan de
ingesetenen volgens haere leijsten Marten Dirck Martens, 232-17-6
-
Ariaen Meeuwes Willems heeft betaelt ter saecke als boven, 255-5-0
-
Steven Gerrit Stevens heeft betaelt ter saacke als boven, 279-0-0
-
Ende Cornelis Ariens, 259-0-0
-
Soo als de rendanten betaalt hebben van inlogering van dartig soldaeten van
den heere prince en vorst van Vrieslant, 7-10-0
-
Bartel Martens voor geleijde van soldaten, 2-4-0
-
Jan Jansen Cluijtmans ter saecke als boven, 0-6-0
-
Antonij Spierincks voor inlogeringe van soldaeten, 14-1-0
-
Peter Claassen van Valderen ter saacke als boven, 21-12-0
-
Willem Lamberts ter saacke als boven, 30-9-0
-
Leijsken, weduwe Jan Ariens ter saecke als boven, 4-6-0
-
Dirck Jan Ariens ter saacke als boven, 13-2-0
-
Thonij Dirck Tibos ter saecke als boven, 13-0-0
-
Aart Donckers ter saecke als boven, 31-10-0
-
Claes Ariens ter saacke als boven, 16-12-0
-
Peter Daandels van Bergijck ter saacke als boven, 32-0-0
-
Daandel Jan Thijssen voor inquartierin van een luijtenant, 1-0-0
-
Roeloff Claessen als boven, 1-0-0
-
Hendrick Claes Roelofs als boven, 0-10-0
-
Corstiaen Jan Teunis als boven, 1-0-0
-
Teunis Hendrick Lamberts, 1-10-0
-
Betaalt aan de quartiermeester generael, 39-14-0
-
Jan teunis van Eert voor inquartiering van een ridtmeester, 1-12-0
-
Marten Dirck Martens voor inlogering van een officier, 0-10-0
-
Betaalt aan Jan Josephs cum suis voor 19 vragten van karren ende paert naer
Nimmegen, voor ider karre 6 schellingen, 34-14-0
-
Ende aan Jan Gerits Verwetering cum suis met agt karren gevaeren hebbende
naer Verckensweert, 8-0-0
-
De weduwe Peter Goorts van Erp van een karrevragt, 1-0-0
Het jaar 1690
Dorpsrekening 1690-1691:
-
Betaalt het gene de voerluijden int jaar van 1689 gedient hebbende int
leger nog te goede quamen, 10-0-0
-
Betaeelt aan Willem Lamberts voor inkogering van soldaeten, 2-10-0
-
Betaalt aan de naburen voor vertering en inogering van militie soo vant
regiment van den prins van Birckenfelt, Coehorn, als andere troepen,
bedragende de opgetoogen leijste 121-3-8
-
Betaalt aan de ingesetenen van de inlogering van de dragonders van de grave
van Berlo en het bijwesende convoij, gelegen hebbende aen de Santsteeg,
166-10-0
-
Betaalt aan Dirck Dircks cum suis de bagagie van den prins van Berckenfelt
gebragt hebbende tot Moock met ses karre. e saemen 9-0-0
-
Steven Gerits voor inlogering van drie soldaeten, 1-10-0
-
Ende Antonij Spierinx van vertering van een doorgaende partie, 2-10-0
Het jaar 1691
Dorpsrekening 1691-1692: geen uitgaven voor soldaten en
dergelijke gevonden.
Het jaar 1692
Dorpsrekening 1692-1693: geen uitgaven voor soldaten en
dergelijke gevonden.
Cornelis van der Haegen, Jan Aarts van der Mee, Jan Jan
Thijssen van den Horck, Jan Thijssen van den Horck, Jan Claassen
Rademaecker en Jan Goorts, schepenen van Veghel, hebben bevel gehad van
hare Ed. Mo. over het opgeven van het aantal karren, die in geval van
onverhoopte nood beschikbaar gesteld zouden kunnen worden. Men heeft op
10-1-1692 lijst geformeerd en komt op getal van 13 karren, voor een
korte tocht.
Publiekelijke verpachting op 19-3-1692 door regenten van een
nombre van [niet ingevuld] karren omme ten dienste van de landen, off
daer deselve sullen worden geordonneerd, geemployeerd te worden. Met
voorwaarden.
-
kar met dubbel
gespan, gereed zijn om meteen te varen, goede sterke wagens,
-
dienst zo lang het
land of regenten het nodig vinden;
-
de beloofde
penningen nemen aanvang op de eerste dag van de dienst;
-
ongeval van paarden
voor eigen risico, het zij ze in handen van de vijand komen, of door
ziekte of anderszins onbekwaam worden;
-
het zelfde geldt
voor de karren zelf;
-
ze moeten instaan
en zijn verantwoordelijk voor de goede diensten van de personen die zij
bij de karren employeren;
-
schade voor de
gemeente door niet nakomen van conditien door de aannemer is voor zijn
rekening, en wordt afgetrokken van de vergoeding;
-
termijnen van
betaling gedurende de dienst worden door schepenen en regenten bepaald,
wel bij het afvaren 10 gulden; betaling na afloop van de dienst;
-
de aannemer kan
boven de geloofde daggelden niets declareren;
-
de aannemer mag op
eigen kosten een kopie van deze voorwaarden krijgen;
-
ingesetenen van
Veghel zullen boven buitenluiden worden geprefereerd
Namen van de aannemers, met aantal karren:
-
Cornelis van der
Hagen, 4 karren voor 3-15-0
-
Arien Smits, 1 kar
voor 3-15-0
-
Gerrit Hendricks, 1
kar voor 3-15-0
-
Aert Janse van den
Bos, 1 kar voor 3-15-0
-
Een kar van C. van
der Hagen, aanges. sijn selven en Jan Goorts
-
Een kar, Aart
Goorts en Gerrit Jan Goossens
-
Een kar, Rombout
Jan Rombouts en Michiel Aert Teunisse
Het jaar 1693
Dorpsrekening
1693-1694:
-
Van inlogeringe van
ruijters en soldaeten, 37-10-0
Het jaar 1694
Dorpsrekening
1694-1695:
-
Jacob Martens van
Tillaer van verteringen van soldaten en vacatien als schepen, 11-11-0
-
Aart Donckers voor
inlogering van soldaten, 24-18-0
-
Dirk Jan Ariens als
boven, 2-10-0
-
Aart Daandels van
Kilsdonck ter saecke als boven, 21-10-0
-
De leijste van de
soldaeten die bij de nabuuren hebben gelogeert geweest, soo van de heer
Wijnbergen als anderen, 106-10-0
Het jaar 1695
Dorpsrekening
1695-1696:
-
Betaalt aan Jan van
de Laar voor het solliciteren en procureren van een sauvegarde voor
desen dorpe, 150-0-0
De onkosten gevallen in de belegering en overgaan van de stadt
Naemen
-
Paulus Aarts, Jan
ende Aart Goort Peter Rutten hebben ider met een kar en dubbelt gespan
voor Naemen gedient 26 dagen, waar voor des daags haar is toegestaan 5
gulden, bedragende 390-0-0
-
In welcke
belegering desen dorpe mede hadde gelevert tien pioniers gedient
hebbende 29 dagen, des daags voor 1-6-0, maackende 377-0-0
-
Betaalt aan de
heeren de Jong en van de Lith deses dorps quote in de .. wercken voor
Naemen gedaan, 23-6-0, die zij verschooten hadden
-
In de onkosten van
commissie als anders beloopt deses dorps quote 49-9-12
-
Hendrick van der
Lith gecommitteerde int beleg van Naemen is goet gedaen 17-13-4
En verder:
-
Peter Daandels van
Bergijck van inlogering 3-16-0
-
Willem Lamberts van
inlogering volgens specificatie 14-8-0
-
Aart Donckers van
inlogering 9-5-0
-
Antonij Spierinx
voor inlogering 8-12-8
-
Betaalt aan Willem
Eijcken voor leverantie van eenen os aan den quartiermeester generaal de
heer Tob, 50-0-0
-
Aart Daandels van
Kilsdonck van inlogering 17-15-0
Verpachting op 26-6-1695 van karrediensten met conditien, en
van pioniers met schoppen, men moet zelf mondkost voor 8 dagen meenemen.
De karren gaan voor 5 gulden ieder naar:
-
Paulus Aarts een
kar met dubbel gespan
-
Jan Goort Peter
Rutten idem
-
Aart Goort Peter
Rutten idem
Pioniers voor 26 stuivers:
-
Aert Paulussen van
Heeswijck
-
Jacob Wouters
-
Melter Jan Melters
-
Lambert Teunis
Lamberts
-
Lambert Simen
Dielis
-
Jan Jan Aart Gerrit
Hendricks
-
Ariaan Jan Aarts
van Schijndel
-
Leendert Jan
Wouters
-
Dirck Jacob Martens
van Tillart
Memorie van de pioniers en karren gediend hebbende voor Naemen
in den jaere 1695
-
Paulus Aarts,
aangenomen een kar met een dubbel gespan voor 5 gulden per dag, is
vertrokken op 30 juni 1695, en zijn tesamen ontslagen bij acte van de
koninck op 19-7-1695, en van de gecommitteerden op 21 juli, en voor de
reis naar huis nog 3 dagen toegelegd, gecalculeerd op 24 dagen. Soo komt
Paulus Aarts te goede 120-0-0
-
Jan Goort Peter
Rutten, een kar met dubbel gespan, als boven 120-0-0
-
Aart Goort Peter
Rutten, een kar met dubbel gespan, als boven 120-0-0
De pioniers zijn vertrokken op 30 juni 1695, zijnde aan ieder
geaccordeer 1-6-0 per dag.
-
Melter Jan Melters
is van voor Naemen vertrokken op 22 juli, makende met 3 dagen reizen 25
dagen, in gelt 32-10-0. Heeft int leger ontvangen 2-12-0
-
Jacob Wouters uit
het keger vertrokken op 25 juli, doende met 3 dagen voor de reis 28
dagen, 36-8-0. Heeft int leger ontvangen 3-18-0
-
Lambert Dielissen
uit het leger vertrokken op 22 juli, met drie dagen reizen 25 dagen,
32-10-0. Heeft int leger ontvangen 2-14-0
-
Lambert Antonis
Lamberts, vertrokken 24 juli, met 3 dagen reizen 27 dagen, 35-2-0. Heeft
int leger ontvangen 3-18-0
-
Dirck Jacob
Martens, vertrokken op 25 juli, met de reis 28 dagen: 36-8-0
-
Jan Jan Aarts,
vertrokken op 25 juli, met de reis 28 dagen, 36-8-0. Int leger onvangen
1-6-0
-
Aart Paulussen,
vertrokken op 25 juli, met de reis 28 dagen, 36-8-0. Int leger ontvangen
1-8-0
-
Francis Jansen,
vertrokken op 25 juli, met de reis 28 dagen, 36-8-0. Int leger ontvangen
3-12-0
-
Simen Dieliss,
vertrokken op 25 juli, met de reis 28 dagen, 36-8-0. Int leger ontvangen
1-6-0
-
Leendert Jan
Wouters, vertrokken op 25 juli, met de reis 28 dagen, 36-8-0. Int leger
ontvangen 2-12-0
Het jaar 1696
Dorpsrekening
1696-1697:
-
Betaalt aan de heer
Molemaker, secretaris van Roy, op reeckening van de schade van de
afgebrande dorpen als daer toe gecommitteerd, 296-0-0
-
Betaalt aan de heer
Jan de Jong, drost van Hees en Leende dezes dorps quote in de onkosten
van karren etcetera voor Naemen, 17-15-0
-
Betaalt aan
Cornelis van der Haegen van verteringen te sijnen huijse gevallen,
41-18-0
-
De inlogeringe van
de soldaeten bedraagt 25-0-0
Het jaar 1697
Dorpsrekening
1697-1698:
-
Den 29 november
1697 betaalt voor vier sacken haever die gegeven sijn aan de commandant
vant regiment van den heer van Reijsweijck, 12-12-0
-
Betaalt aant veer
van De Graeff int overvaere van de karren nae Nimwegen en Moock neffens
eenig boodeloon 2-18-0
-
Betaalt voor
vragten van de karren die volgens aanschrjven van de Raadt van State
gevaren zijn naer Maestrigt met coorn, 189-0-0
-
Peter Daandels van
Bergijck voor inlogeringe van militie 34-15-0
-
Aart Daandels voor
inlogering van miolitie 52-0-0
-
Goort Janssen
Vercuijlen voor inlogering van militie 1-0-0
-
Aart Donckers voor
inlogering van militie 78-0-0
-
Willem Lamberts
voor inlogering van militie 66-11-0
-
Antonj Spierinxvoor
inlogeringe van miliitie, 48-18-0
-
De leijsten van de
togt peerden voor de militie, inogeringe en defroijementen van
officieren bedraagt 261-18-0
-
De leijsten van de
gebiljetteerde ruijters en voetknegten
-
in den hoeck het
Haevelt bedraagt 329-100
-
in den Heijsen
hoeck beloopt 276-10-0
-
van den hoeck het
Dorhout 298-0-0
-
van de hoek het
Zontvelt, 270-0-0
Schepenen en regenten verpachten op 8-3-1697 7 karren om naar
Maatricht of elders te varen. Conditie: aannemers moeten bekwaam kar en
paard leveren, betaling 2 dagen des vertreck, aannemer instaan voor
ongeval van paarden en karre, hetzij dat ze in handen van de vijand
vallen, of ziek worden of andersins; niet voor buitenlieden aannemen.
Aangenomen door
-
Jan Goorts, 1 kar
per dag voor 3-0-0
-
Paulus Aerts, 1 kar
per dag voor 2-14-0
-
Aert Goorts, 1 kar
per dag voor 2-14-0 In marge: Paulus Aerts in de plaets Aert Goorts
-
Hendrick Lamberts
van de Ven, 1 kar per dag voor 2-12-0
-
Daandel soone
Hendrick Faandels, 1 kar per dag voor 2-12-0
-
Hendrick Jan
Hendrick Ariens, 1 kar per dag voor 2-14-0
-
Hendrick soone
Peter Hendrick Rutten, 1 kar per dag voor 2-12-0. In marge: met consent:
Aert Paulus van Gog van Dinter in de plaets van Hendrick Peter Hendrick
Rutten
De bovenstaande karren zijn op 11 maart naar Den Bosch
vertrokken, op 12 maart naar Maastricht, daar aangekomen zijnde op de 15e
en zijn wederom op de 17de ’s avonds vertrokken en op de 20
weer thuis gekomen, zijn 10 dagen weg geweest, waarvan ze van het
kwartier 1 ducaton per dag gekregen hebben. Hebben verdient:
-
Jan Goorts, 30-0-0
-
Paulus Aarts,
27-0-0
-
Deselve voor Aart
Goorts, 27-0-0
-
Hendrick Lamberts
van de Ven 26-0-0
-
Daandel Hendrick
Daandels, 26-0-0
-
Hendrik Jan
Hendrick Ariens, 27-0-0
-
Hendrick Peter
Hendrick Rutten, 26-0-0 |