|
De burgerwacht (1797-1801)
Martien van
Asseldonk
19 december 2014
Deze gegevens
mogen gebruikt worden onder verwijzing naar: Martien van Asseldonk,
www.oudzijtaart.nl
In het najaar van 1794 vielen de Franse legers
Staats-Brabant binnen. Engelse, Staatse en Oostenrijkse troepen boden
weerstand, maar half september was het platteland van de Meierij geheel
in Franse handen. Op 9 oktober gaf 's-Hertogenbosch de stad zich over.
In januari 1795 trokken de Fransen over de bevroren rivieren naar het
noorden. Op 18 januari 1795 vluchtte stadhouder Willem V naar Engeland.
Op 16 mei 1795 werd in 's-Gravenhage een verdrag getekend tussen
Frankrijk en de Republiek der Verenigde Nederlanden, die nu ‘de Bataafse
Republiek’ ging heten. Met dit verdrag eindigde de Franse bezetting.
Op 18-3-1797
vergaderde de municipaliteyt van Veghel over een brief van de Commissie
des Algemeene Directie der Gewapende Burgerwagt in Bataafs Braband. Die
vroeg om een lijst van inwoners van bovend e 18 jaren. Deze lijst werd
vervolgens gemaakt en opgestuurd.
Vergadering van de municipaliteyt op 19-8-1797.
Is besloten de registratie en inschrijving voor de
burgerbewapening te doen van alle ingesetenen deser gemeente die
betrekking hebben tot het reglement voor de Bataafse gewapende
burgerwagt op 30 en 31-8-1798 in het raadhuys alhier.
Nader besloten op 26-8-1797 de genoemde dagen op te
schorten en alvorens aan de commissie te melden dat na insien der
municipaliteyt sonder bij sijnde commissie van haer het niet in de
amiratesse sal gaan.
Brief van de municipaliteyt van Veghel va 30-8-1797 aan
de commissie tot de burgerbewapening in het voormalig gewest van Bataafs
Braband.
Op ontfangen van Uw bericht hebben wij de dagen daer
toe gefixeert, dan burgers alvoorens het doen dier laeste advertentie is
bij ons geresolveert geworden die dagen tot nader order op de schorten
en Uw lieden te berigten dat wij van begrip syn geworden die taak ons
opgelegt voor ons alleen ondoenlyk schynt off ten minste niet in die
gedaante te bengen, dat het volkomen aan de intentie sou voldoen. En
daarom verzoeken dar Uw lieden soodanige commissie gelieve te senden als
tot volbrenging des heylsaame saek sult nodig oordeelen, of
commissarissen uit ons.
Publicatie van 9-9-1798.
Op aanstaande woensdag 12-9-1798 worden diegeene die
aan deese seyde van de brug wonen en op donderdag 13-9-1798 die van de
andere seyde opgeroepen opt raadhuijs alhier tussen 8 en 12 en ’s
morgens 2 en 5 uur ’s middags te komen om zich in te laten schrijven
voor de burgerwagt.
Publicatie van 16-9-1798.
Het is gebleken dat op 12 en 13-9-1798 verscheidene
opgeeroepenen ter inschrijving van alle ingesetenen deeser gemeente die
betrekking hebben tot het reglement voor de Bataafse gewapende
burgerwagt syn agterweegen gebleeven daar aan te voldoen. Worden aan
dusdanige nog gelegentheid gegeven om op aanstaande donderdag daar aan
te voldoen, op niet verschijnen staat een straf.
Vergadering van 23-9-1798.
De ingezetenen zijn twee maal opgeroepen om zich in te
schrijven voor de burgerwacht, dan dewijl nog seer veele ingeseetenen
sijn welke aan hunne verpligting ten deese nog niet hebben voldaan.
Diegene die zich nog niet hebben ingeschreven worden opgeroepen om dat
op donderdag 27-9-1798 op het raadhuis te komen doen.
Vergadering van de municipaliteit op 18-12-1798. Brief
van het intermediair administratief bestuur van het voormalig gewest van
Bataafsch Braband van 14-12-1798.
Na alles aangewend te hebben wat in ons is zien wij dan
eijndelijk met verontwaardiging uijt de ingekoomen berigten hoe gij onse
aanschrijving van den 16den october 1798 vilipendeert en teegen alle
order en ondergeschiktheid in vertraagt en als teegen in werkt het geene
dat U de commissie der burgerbewapening versoekt en komt te gebieden. Wy
worden bij eene meer dan nadrukkelijke missive van den agent van oorlog
der Bataafsche Republik de dato den 11den deeser aangeschreven om de
gegeevene orders ontrent ’t werk der burgerbewapenng met alle kragt
effect te doen sorteeren, en ’t is ingevolge van dit alles dat wy U by
herhaling beveelen om aan onse aanschryving van den 16e october 1798 en
onze publicatie van den 9den july daar te vooren ten naaukeurigsten te
voldoen, ende teevens bij den 25 op peene van gijseling gelasten om
binnen den kort mogelijke tijd en wel uyterlijk voor den 25den december
1798 de reguliere lysten van de door de commissie tot de
burgerbewapening binnen dit voormalige gewest by herhaaling gerequireerd
aan gemelde commissie in te senden. Waar op is geresolveert om met alle
moogelyke spoed aan bovenmelde aanschryving te voldoen.
Vergadering van de municipaliteyt op 22-12-1798.
Publikatie.
De municipaliteyt heeft vermeend aan de ingesetenen
alhier het bericht bekent te kunnen maken, sullende deselve daar uyt
kunnen zien en hooren met welke aandrang bij herhaling bevoolen word op
peene van gyseling uyterlyk voor den 25 deeses de registratie lysten tot
de burgerbewapening moet ingesonden syn. De municiplaiteyt was bedugt
dat mogelijk nog lieden sijn welke sig niet tot het een of ander hebben
aangegeeven en naderhand door versuijm van dien in penaliteiten
geraaken, soo ist dat morgen 24-12-1798 ten raadhuijse nogmaals sal
worden gevaceert van ’s morgens 8 tot 12.
Vergadering van de municipaliteyt op 24-12-1798.
Ook is besloten dat de certificaten aan de ingesetenen
tot den burgervewapening behorende uytgegeven sullen worden door den
secretaris uyt onsen naam getekent welke nagesien bevonden syn conform
de registratie leyst. Sullende de certificatie aan de rotmeesters in
ieder wijk ter hand worden gestelt, en de leyste op vrydag naar Den
Bosch worden versonden.
Publicatie op 2-6-1799.
Op vrijdag en zaterdag zal er zitdag gehouden worden
van 8 tot 12 uur voor het ontvangen der contributie gelden der gewapende
burgerwagt.
G. van Roij en Johannis Jan Tillaer, mede leden, worden
op 22-7-1799 gecommitteerd om naar Den Bosch te gaan naar de commissie
van burgerwapening om te informeren naar de contributie waarvoor deese
dorpe in gemelde burgerwapening is aangeslagen, en of die niet uit de
kas van de gemeente betaald kan worden, om reden geen van de
aangeslagene persoonen de municipaliteyt voldeede offschoon alle moeijte
daer toe aangewend waren.
Johannis Dirk van Doorn, lit deser municipaliteyt, en
secretaris Johan de Jong worden op 30-7-1799 gecommitteerd om naar Den
Bosch te gaan om met de commissie der burgerwapening een accoord te
treffen ontrent de betaling der contributie en daarna te betalen.
De gecommitteerden doen op 1-8-1799 rapport.
De commissie is op 31-7-1799 naar Den Bosch gegaan. Er werd
een accoord gesloten. Er zal 700 gulden betaald moeten worden waarmee de
contributie van de burgerwapening over 1797 en 1798 wegens Veghel zal
zijn afgedaan.
Brief van de municipaliteyt Veghel van 5-8-1799 aan het
departementaal bestuur van de Dommel.
We hebben Uw brief van 27-7-1799 ontvangen betreffende het
aanwerven van voerlieden, drijvers en dergelijke tot den velttrein
nodig. Wij hebben dadelyk aangestelt een geschikt persoon Johannis
Craanen genaemt om en ten eynde in die missive vermeld te doen. Dan onse
berigten van denzelven zyn dat hij, na alle devoiren te hebben gedaan,
geen mensch daer toe heeft kunnen aanwerven.
Brief van de municipaliteyt van Veghel van 20-8-799 aan het
departementaal bestuur van de Dommel.
Wij doen u verslag van ons verrigten op Uw brief van 6-8-1799.
Op 11-8-1799 hebben wij wederom Johannis Kraanen aangesteld voor de
aanwerving van voerlieden en drijvers der artillerie paarden bij den
veldtrein te doen en dat voor 8 dagen. Hij rapport er geen te hebben
bekomen. De kosten belopen 16 dagen aan Johannis Kraanen is 8 gulden.
Vergadering van de municipaliteyt op 1-9-1799.
Er is een publicatie binnen gekomen van het uitvoerend bewind
der bataafse Republieq van 25-8-1799 rakende uytnodiging van alle
Bataafse burgers welke in staat syn om de wapenen te voeren ter
verdediging van het vaderland op te vatten. Commissarissen van het
gemeentebestuur zullen vanaf vandaag de komende 8 dagen ten huyse van G.
van Roij vaceren, waar vrijwillige burgers zich kunnen aangeven.
Corporele vergadering op 3-9-1799. Bericht van het
departmentaal bestuur van de Dommel van 1-9-1799.
De president stelt voor alsoo hij insiende de dringende
gevaaren waar in ons lieve vaderland sig gedompelt ziet en den last aan
het gemeentebestuur in gemelde missive vervat om geen ogenblik voorbij
te laaten gaan om het vaderland met de waagde manschappen te
ondersteunen, off de vergadering niet zoude kunnen overgaan, alsoo men
zeer moeijlijk voor tien stuijvers daags de gemelde persoonen zullen
zijn te bekoomen, dan om eenige in requisitie te stellen eenige opstakel
in de gemeente soude kunnen geeven, waardoor het soude kunnen gebeuren
dat men door zig te heden haar selve aan de straffe der wet zoude
schuldig maaken om de gevraagde vyf persoonen als vrywilligers aan te
neemen met eenige toelaage uijt de gemeentens kasse te doen. De
vergadering besluit om 5 personen als vrijwilligers aan te neemen om te
dienen by den veldtrain en hen een bijlage te geven uit de gemeentekasse
als zij lieden sullen kunnen accordeeren.
Vergadering van de municipaliteyt op 3-9-1799.
Volgens resolutie der corporele vergadering is besloten de
rotmeesters heden morgen te doen aanseggen van ieder in syn rot alle
manschappen geschikt synde als voerlieden en dryvers der paarden bij den
velttrein te citeeren tegen heden namiddag om 6 uur ter raadcamere, ten
eynde uuyt deselve vrijwillig aan te nemen 5 personen die een toelage
van de gemeente zullen krijgen.
Om 6 uur vergaderd zijnde, zijn verscheidene van de
geciteerden gecompareerd. Niemand van hen wilde zich op gemelde conditie
engageeren. Wordt besloten om moregenvroeg 10 uur alle rotmeesters ter
raadcamere te citeren ten eynde hen voor te stellen om te loten uit
wiens rot se worden gekosen, ofwel de geschiktste personen op te geven.
De rotmeesters op 4-9-1799 present zijnde wordt de resolutie
voorgedragen, dan weigeren daar aan te voldoen. Diensvolgens is besloten
een lijst van alle bekwame pesonen in het dorp te maken en daaruit 5
personen te kiezen die daartoe het geschikst zullen voorkomen. Dit
geschied zijnde word in requisitie gesteld: Johannis Bongers, Baltus P.
van de Reijt, Peter Willem Creemers, Johannis P. van Zeelland en Antonij
Michiel van Zutphen op den Heuvel, om als voerlieden en dryvers der
paerden bij den velttrein te dienen. Zij moeten uiterlijk op 6-9-1799
binnen Amersvoort zijn en zich melden bij burger J. C. Rits. De personen
krijgen boven hetgeen zij van den lande genieten van de gemeete 12
stuivers per dag.
Vergadering van de municipaliteit op 5-9-1799.
De preesident communiceert dat Johannis Bongers, Baltus van de
Rijt, Peeter Willem Creemers, Johannis van Zeelland en Antony Mighiel
van Zutphen gistermiddag ten huyse van G. van Roy zijn gecompareert
waartoe zij waren geciteert om als voerlieden en drijvers der paarden
bij den veldtrein te worden geëmplyeert. Dat sulx vrijwillig is
aangenoomen bij Baltus Peeter van de Rijt, Peeter Willem Creemers en
Antony Michiel van Zutphen, dewelke voor haar en in hunne plaatsen
hebben stelt Johannis Cornelis van Else, Jan Jacobus de Wit en Cornelis
Johan van Berselaer. De preesident heeft met de daar preesent synde
leeden om reedenen die zij vermeende wettig te zijn, ontslagen Johannis
Bongers en Johannis van Zeeland van de last haar opgelegt en opnieuw
aangestelt Willem Creemers en Jacob van Dael, die sulx vrijwillig
aangenomen hebben. De vergadering gaat accoord.
Vergadering van de municipaliteit op 7-11-1799. Er is een
brief gekomen van het departementaal bestuur van de Dommel, ’s Bosch,
30-10-1799, inhoudende een generaale werving en daarbij gefourneert voor
deese plaats 3 man per grondvergadering, dus voor Veghel 18 man en dat
volgens de resolutie van het verteegenwoordigend lighaam van 9-10-1799.
De vergadering besluit wervers uit te zenden om de manschappen
aan te werven. Als wervers worden aangesteld: Jan van Zeelland, die
aanneemend om buiten Veghel in de omliggende plaatsen te gaan werven.
Hij mag bovenop wat men van het land krijgt nog een premie van 2 ducaten
van de gemeente beloven. Als hij mannen aanwerft zonder een premie van
de gemeente, dan krijgt hij een ducaat per persoon. Ook worden
verteringen vergoed. Ook worden als wervers aangesteld Johannis Bongers
en Johannis Kraanen, ’t sij in deese plaats of elders, op dezelfde
conditie als Jan van Zeelland, maar een hogere vergoeding voor
vertering. Op de 19e moet men manschappen geworven hebben.
Johannis Dirk van Doorn, ons meede lid, wordt gecommitteerd om naar Uden
te gaan om te horen of hij iemand zou kunnen employeeren om werving te
doen in ’t Luijkse Braband en om naar Eindhoven te gaan om daar iemand
voor de gemeente te laten
werven. De resolutie zal zondag gepubliceerd worden met het verzoek aan
burgers om zich aan te melden.
De gecommitteerden doen op 10-11-1799 verslag.
In Uden zijn twee personen aangesteld welke soude zien
manschappen te krijgen, als mede gesproken een zekere Wynen, geboren te
Maastricht, om naar Veghel te komen om te spreken over de werving bij en
ontrent Maastricht. De laatste is al op de 8e bij U lieden
geweest, dog vrugteloos afgelopen. Op de 9e in Eindhoven met
verscheyde wervers gesproken, zoals J. B. Keppel die gezegd heeft 6
manschappen te leveren, voor een extra premie van 70 gulden per man. Ook
aldaar me een zekere Siegers gesproken, die zei dat aanstaande woensdag
of donderdag iemand zou sturen die zeker sou komen zeggen of hij se kon
leveren off niet en als dan de prijs bepalen.
De commissie doet op 14-11-1799 rapport, geeven over een
schriftelyk gemaakt contract met W. Siegers tot Eyndhoven gemaakt waer
toe sij sig refereren en welk bij de leden der municipaliteyt word
geapprobeerd.
Vergadering van de municipaliteyt op 15-11-1799.
Den werver Johannis Bongers brengt aan Peter Lunen, geboortig
en wonende te Boekel, oud 38 jaar, geeft hem over aan de regering.
Deselve persoon is gedeserteerd alvorens den selve kon worden
geëxamineerd.
Terwijl dagelyks de wervers met aanbrengen van aangeworvene
manschappen als om andere redenen de municipaliteyt nodig hebben om te
spreeken en de leden met geen mogelykheid daer toe heele dagen aan den
anderen bij elkanderen kunnen vaceren, soo ist nodig geaccordeert aan te
stellen Johannis Dirk van Doorn ten eynde alles in deese te doen
ordonneren, reguleeren, betalen, etcetera, wat behoord gedaan te worden.
Vergadering van de municipaliteyt op 16-11-1799. Wordt
besloten het ingekomen bericht van het departementaal bestuur van de
Dommel van 5-11-1799 te publiceren.
Kragtens deze aanschrijving worden alle ingesetenen alhier
ongetrouwde lieden van 18 tot 35 jaeren en getrouwde van 18 tot 28 jaren
opgeroepen ten raadhuysen alhier te verschijnen op maandag, dinsdag,
woensdag en donderdag, synde 18, 19, 20 en 21 november 1799 voormiddag
van 8 tot 12 uur, ten einde om zig te laaten inschriyven ingevolge het
constitueel reglement der burgerwapening op straffe van een boete en
vervolging door de rechtbank. Maandag de wijken of rotten de Straat, Ven
en Heeselaar, dinsdag Beukelaar, Heuvel, Heij, Middegaal, Havelt en Ham,
woensdag Hoog Eynde, Leest, Doornhoek en Dorshout, donderdag Zytaart,
Zontvelt, Biesen, Kempkens en Eerd
Vergadering van de municipaliteyt op 17-11-1799.
Den werver Johannis Borgers brengt aan een persoon genaamd
Peter Keijsers, oud 23 jaar, van Poppel geboortig. Den Werver Jan van
Zeelland een genaemt Pennings, oud 39 jaar, van Gemert.
Johannis Jan van den Tillaar word gecommitteerd om met twee
manschappen en werver naar Utrecht te gaan om aldaar zig te addresseeren
by den generaal majoor van Guericke ten eynde die twee voor deese
gemeente aangenomen manschappen te presenteren.
Vergadering van de municipaliteyt op 17-11-1799.
De werver Johannis Bongers brengt een persoon die voor 6 jaren
wil dienen voor 4 ducaten handgelt, genaemt Peter Lunen, geboortig en
wonende te Boekel, oud 38 jaren, sal heden nagt blyve ten huijse van den
municipaal J. van Zutphen die morgen aan de leden daer over rapport sal
doen.
Onderschrift: denselve is gedeserteert.
Secretaris Johan de Jong wordt op 22-11-1799 gecommitteerd om
naar Den Bosch te gaan om aldaer met de collonel der burgerwapening te
spreeken en te informeeren over eenige dubieteiten ten eynde conform de
aanschrijving van het departementaal bestuur van 5-11-1799 werden
gehandelt.
Vergadering van de municipaliteyt op 23-11-1799.
Secretaris Johan de Jong was op 22 en 23-11-1799 naar Den
Bosch geweest, waar hij bij de collonel geïnformeerd heeft over de
omschrijving, waarover hij de vergadering mondeling meede deelt. Waar op
besloten wordt morgen een publicatie te doen.
Publicatie op 24-11-1799
Laatstleden zondag waren alle ongehuwden van 18 tot 35 en alle
gehuwden van 18 tot 28 opgeroepen om zich te registreren voor de
burgerapening. Dat verscheydene, ja zeer veele in gebreeken zyn
gebleeven te voldoen, heeft de municipaliteit een commissie versonden
ten eynde met den collonel van dit departement over eenige voorkoomende
dubiteiten te spreeken en vervolgens geresolveert en doende bij deese
diegeene die het mogt aangaan op roepen om als nog hen te laaten in
schrijven sullende den municipaliteit daar toe vaceren 3 dagen, te
weeten maandag, dingsdag en woensdag ter raadhiijsen van smorgens 8 tot
12 uuren. Recommandeerende dus soodanige die sulx nog niet mogt hebben
gedaan, als om tog te doen, want bij gebreeken van dien sal een ieder
zig zelve te verwijten hebben wanneer hij schade daar door zal lyden en
niet alleen dit, maar ook zig zelve naderhand serieus kunnen beklagen
over ’t geen naderhant sou kunnen overkomen. Zegt het voort.
Vergadering van de municipaliteyt in november 1799
De gecommitteerde Johannis Jan van Tillaart geweest synde met
twee recruten en Jan van Zeelland naar Utrecht, heeft de recruten
aangepreesenteert bij de generaal majoor van Guericke. Beiden werden
afgekeurd. Daarna zijn ze gezamenlijk weer teruggekomen, behalve een
recruut die voor drie sesthalven afkocht om op eigen gelegenheid naar
huis te komen. Totale kosten 30-0-0.
Jan van Zeelland wordt op 24-11-1799 gecommitteerd om met een
recruut genaamd Peter Evert Sterken van Gemert, oud 19 jaar, voor deze
gemeente naar Utrecht te gaan, ten eynde aldaer te worden gekeurd. De
gecommiteerde zal 12 ducaten ter hand gesteld worden, ten eynde wanneer
goed gekeurd die aan hem te overhandigen, sullende hij de 6 ducaten uit
de recrutering cas ook genieten.
Vergadering van de municipaliteyt op 29-11-1799: De
bovengemelde recruut is goedgekeurd.
Vergadering van de municipaliteyt op 28-11-1799.
Terwijl nagesien is het contract ’t geen de gecommitteerdens
Johannis van Doorn en Jan Verhoeven tot Eynthove op 13-11-1799 met W.
Siegers gemaakt ten eynde 10 manschappen voor d’ armee van deese
republieq aan de gemeente te leveren niet aan voldaan is, wordt besloten
andermaal gemelde Van Doorn in commissie te stellen om naar Eindhoven te
gaan om met gemelde werver te spreken en om te horen waarom aan syn
contract niet voldaan heeft en om het voorschot terug te vragen, en om
te proberen alsnog de gerequireerde manschappen te krijgen.
Staande de vergadering is besloten op versoek van Johannis D.
van Doorn in deselffs handen te stellen een somme van 400 gulden ten
eynde daer uyt de costen reets om bovengemelde saake gesaan te betalen.
De gecommitteerden doet op 1-12-1799 rapport.
Hij was in Eindhoven bij de wervers geweest en niemand thuijs
gevonden synde alle op ’t werven, soo dat den gecommitteerde niets weet
te seggen off als nog aant contract sal voldaan worden dan niet.
Intussen was den gecommiteerde geinformeert dat de 100 gulden, ’t
voorschot van deese gemeente aan de wervers nog ten huyse van P. C. De
Hees was berustende. Dat hij daarop aan de gemelde burger heeft versogt
geen penningen aan de verwer te geven tot nader order van regenten.
Brief van de municipaliteyt van december 1799 aan het
departementaal bestuur van de Dommel.
Wij hebben Uw missive van 30-10-1799 ontvangen, inhoudende te
toen een generaele werving voor de leegermagt van de Bataafsche
Republiek. Wij zouden binnen 14 dagen 18 persoonen moeten leveren, ten
waare zy aan het departementaal bestuur waartoe de gemeente behoord
zoodaanige voldoende redenen konden opgeeven waarom zij in deese niet
hadde konnen voldoen, waar over het departementaal bestuur na het
gestrengst ondersoek sal beslissen soo egter dat de laaste voor de
diciesie verantwoordelyk aan het uijtvoerend bewind zullen zijn.
Daags na ontfangst van de missive en besluyt bovengemelt
sijnde den 7 november 1799 hebben wij vergadert en bij resolutie
aangesteld tot werver Jan van Zeelland, een persoon voor deese in dienst
geweest zeer bekwaam om dergelijke zaak te te verrigten ten eijnde
buijten deese plaats selvs op vreemd territoir de werving te beginnen,
toestaande aan hem een goed daggelt en desnoods 2 ducaten, boven alles
’t geen den lande betaalt voor een preemie aan de aen te wervene
manschappen, te belooven en een ducaat boven alles door hem als meede
alle sijne gedaane onkosten van verteering die hij met syne mansschappen
mogt doen.
Diergelijk contract wierd meede in die resolutie aangegaan met
Johannis Bongers en Johannis Kraanen om de werving in deese plaats en
elders te doen. En wierd gecommitteert ons meede lid Johannis D. van
Doorn ten eijnde sig te begeeven na Uden en Eyndhoven om te hooren of
iemand sou konnen emploijeeren om werving te doen, daar men dagt men
maar manschappen konde bekoomen. Vervolgens wierd bij publicatie aan de
vrijwilligers welke in deese plaats zig wilde aangeeven belooft boven
alles (hier breekt de tekst af, de rest van de bladzijde, en volgende
twee bladzijden zijn leeg gelaten en niet genummerd).
Johannis van den Tillaar wordt op 14-12-1799 gecommitteerd om
naar Amersfoort te gaan om daar de Luytenant Collobel Martusholitz te
spreken of met J. C. Rits, commissaris conducteur, of met degenen die
daar voor nodig zijn, ten eynde wegens deese municipaliteyt te versoeken
het ontslag van soodanige door ons op den 6 september 1799 opgesonden
voerlieden off drijvers der paarden voor den velttrein der Bataafse
Republieq.
Jan Johannis van Zutphen wordt op 21-12-1799 gecommitteerd om
naar Utrecht te gaan waar de werver W. Siegers op 22-12-1799, synde
morgen, voor de Holsteegpoort in de Gelderse Bloem sal gebragt worden
eenige recruiten voor deese plaats. Als de recruiten zullen zijn
goedgekeurd zal de gecommitteerde aan de werver Siegers betalen, nadat
de recruiten het haare zullen hebben, met inhouding van 50 gulden van
het voorschot.
De gecommiteerde doet rapport. Hij is naar Utrecht geweest,
legt over de leyste door den generael Van Guricke ondertekend, synde van
de vier door hem aangepreesenteerde manschappen, een van deselve goed
geheurt en een op preesumptie hearresteert, van welken beyde ’t hand
gelt etcetera heb betaelt. Sullende int vervolg afrekenen bij nader
transport van meerdere manschappen met den werver worden gehouden.
Jan Johannis van Zutphen wordt op 31-12-799 gecommitteerd om
wederom naar Utrecht te gaan met drie manschappen die de werver Siegers
met sekere Carpentier alhier heeft voor deese plaats opgesonden en
aangeworven, ten eynde te sien off deselve goedgekeurt worden off niet.
Jan Johannis van Zutphen doet rapport van zijn commissie van
31-12-1799.
Hij is met drie manschappen naar Utrecht geweest. Twee werden
er goedgekeurd. Hebbende het handgelt aan de recruiten betaald tot 16
ducaten. Vervolgens thans met seekere Carpemtier eenen afgesondene van
Siegers hier is.
Waarop besloten is, terwijl thans niet preesent is Ziegers met
wien de municipaliteyt heeft gecontracteert, dat aanstaande dinsdag
7-1-1800 een commissie zal worden benoemd om naar Eindhoven te gaan om
met gemelde Siegers een generaele afrekening te houden. In tussentijd
zal de gecommitteerde Jan van Zutphen aan de municipaliteyt een opgave
doen van de door hem gedane betalingen en wat oncosten hij heeft gehad.
De gecommitteerde Jan van Zutphen zegt voor de gemeente te
hebben verschoten:
-
Op 22-12-1799 te Utrecht
aan Antonij Carpentier als gelaste van Segers voor leverantie van twee
recruiten 150 gulden
-
8 duiten aan handgeld
gegeven aan een goedgedaene recruit, als meede aan den geene die op
suspisie in arrest was genomen mede syn handgelt tot 8 ducaten, dus te
samen 84-0-0
-
Syn vertering, verschotten
etcetera is geweest 10-14-0
-
Vervolgens in syne tweede
commissie op 1-1-1800 gedaan waar bij 2 manschappen waren goedgekeurd en
handgeld aan deselve betaelt 84-0-0
-
En die reys aan verteering,
verschotte etcetera gehad 6-13-8
-
In twee reyse vacatien
gehad 8 dagen, ieder gerekend à 2-10-0 per dag is 20-0-0
-
Een nagt logies van de
laast gemelde recruten en werver alhier gehad en betaelt 4-6-0
-
Dus te samen 359-14-0
Jan Adriaan Verhoeven en Johannis D. van Doorn worden op
6-1-1800 gecommitteerd om naar Eindhoven te gaan met het contract
aangegaan met Ziegers, requirerende namens deese municipaliteyt van
gemelde Siegers dat hij aan het contract soo dra mogelijk zal voldoen en
de resterende 6 off 7 manschappen in eens op te brengenen niet meer in
differente partjijen, alsoo deese gemeente telkens reysens veel nadeel
komt te leyden.
De gecommitteerden brengen in januari 1800 rapport uit.
Ze zijn op 7-1-1800 naar Eindhoven geweest, bij werver Siegers
komende hem stellig hebben afgevraagt off hij nog zeer wel wist den
inhoud en de mening van het geen met hem gecontracteert was, waer op
Siegers hem heeft tot antwoord gegeven:
“Ja,” en dat sulx bestond dat
de municipaliteyt niet meer in eens of voor ieder manschap aan hem had
te betalen dan 75 gulden en twee ducaten voor handgelt, uytgenomen de
ses ducaten uyt den recruiterng casse voor de aan te werve manschap, en
dat al het geen meer aan handgelt gegeven moest worden voor syn rekening
was. Komende al het geen den lande voor de recruiten betaelde aan de
municipaliteyt. Dan dat door tussenkomst van syn vrouw, zoon en seekere
Carpentier gemelde Siegers toen begon eenigsints tegen het voorschreven
gedeclareerde, ’t geen hij wel ses mael, selfs met sterke woorde
zeggende, contraet te spreeken, ’t welk veroorsaakte dat sij met
elkanderen over ’t een en ander van des gecommitteerde gegeven last
geene finaale afspraek hebbe konnen maken en dus wat haerer commissie
aangaet niet verder is afgelopen als dat Siegers versogt dat de
municipaliteyt van Veghel haar ultimateus gevoelen aan hem per missive
sou doen geworden.
Vergadering van de municipaiteit op 10-1-1800.
De voormalige president Johannis D. van Doorn die op
15-11-1799 met de betaling van werfgelden etcetera was belast zijn
uitgaven in rekenening, welke bedraagt 381-13-10. Jan van Zutphen heeft
uitgegeven 359-14-0, dus samen 741-7-10. Is besloten de borgemeesters te
ordonneren deze bedragen te betalen.
Brief van het gemeentebestuur van Veghel van 14-1-1800 aan
generaal majoor van Guericke.
Wij senden hier neevens de lyste door ons geteekent ten eynde
daar op den door ons geleverde recruit Jacob Bruin, welke op presumtie
was gearresteert, als goedgekeurde op te stellen. Met Uw missive van
8-1-1800 werden wij gerequireert iemand met de lijste en de nodige
penningen ter voldoening van het met deselve gemaakt accoord te zenden.
Dan ons versoek is tot menagement van kosten voor de gemeente de lijste
met invulling van goedkeuring terug te willen senden, te meer terwyl
dien persoon sijn penningen ter somme van 42 gulden door ons in die tijd
gecommitteerde wegens dit bestuur ter hand is gesteld, ontfangen en
gehouden heeft.
Vergadering van de municipaliteyt op
23-1-1800.
Is ingekomen een brief van 18-1-1800 van
het hoofdquartier te Utrecht, generaal majoor van Guericke, aan het
gemeentebestuur van Veghel. Uw brief met de lyst voor Jacob Bruin hen ik
wel ontfangen, dan gemelde Jacob Bruin het ontfangen handgeld aan zyn
werver terug gegeven hebbende, is hij hier sonder penningen en kan dus
niet goed gedaan alvoorens deese penningen ontfangen te hebben. Ik
versoek U derhalven deselve soo spoedig mogelijk te senden en dal uw
daer na de lyst doen geworden.
Waar op op 23-1-1800 geresolveert is aan
werver W. Ziegers te Eindhoven te schrijven:
We vernamen dat bij het transport van 4
manschappen op 23-12-1799 naar Utrecht Jacob Bruin syn gegeve handgeld
aan syn werver truggegeven heeft en dus aan Antony Carpentier off aan
een soon die toen als verwervers meede gegaan syn, van welke daad die
ons noyt hebben geinformeert, maar in tegendeel ons in die gedagte
gelaten als off het handgelt gemelde Jacob Bruin onder sig had behouden.
We requireren dat dit geld binnen twee maal 24 uur in Utrecht in handen
van inspecteur generaal Van Guericke is.
Vergadering van de municipaliteit op
13-2-1800. Brief aan het departementaal bestuur van de Dommel.
Wij moesten volgens decreet van
12-10-1799 binnen 14 dagen 18 personen leveren voor de generale werving
voor de legermagt.
Daags na ontfangst van uw missive op
7-11-1799 hebben wij werver Jan van Zeelland, een persoon voor deese in
dienst geweest, zeer bequaam om die taak te verrichten, om buyten deese
plaats, selfs op vreemd territoir de werving te beginnen, voor een goed
daggeld en 2 ducaten boven wat door het land betaald wordt te beloven
aan de aangewervde personen, plus vergoeding van oncosten en
verteringen. Een dergelijk contract werd ook afgesloten met Johannis
Bongers en Johannis Kraanen om de werving in deese plaats en elders te
doen. Johannis D. van Doorn werd gecommitteerd om naar Uden en Eindhoven
te gaan om wervers te vinden. Vervolgens werd aan vrijwilligers in deese
plaats een premie van 2 ducaten beloofd.
Op 10-11-1799 rapporteerde Van Doorn in
Uden 2 personen te hebben aangesteld om te werven, en dat hij gesproken
had met een zekere Wynen, daar in dienst der artillerie, geboren te
Maastricht, die zou komen praten over de werving. Ook was hij naar
Eindhoven geweest en daar met S. B. Keppel gesproken, die 6 manschappen
zou leveren, mits we hem extra 70 gulden per man zouden betalen, en met
een zekere Ziegers, die vroeg of we woensdag of donderdag verder wilden
komen overleggen.
We hebben Wynen ontboden en hem 4 gulden
per dag aangeboden om in Maastricht te gaan werven, plus vergoeding van
kost en vertering en nog 1 ducaat per man extra. Joannis van Doorn en
Jan Verhoeven zijn weer naar Eindhoven gegaan voor overleg met de
werver. Op 14-11-1799 overlegden zij een schriftelijk contract met W.
Siegers, die beloofde binnen 9 dagen 10 man te leveren voor 86-10-0 per
man. Johannis van den Bongaert en Jan van Zeelland brengen ieder een
aangeworven persoon aan, de ene genaamd Peter Keijsers, oud 23 jaar, en
de andere genaamd Pennings, oud 39 jaar. Op 17-11-1700 werden ze naar
Utrecht gebracht door Johannis van de Tillaar en werver Jan van Zeeland.
Op 23-11-1799 keerden ze terug met het bericht dat beide aangeworven
manschappen afgekeurd waren.
Ondertussen bracht werver Bongers een
persoon, genaamd Peter Lunen, oud 38 jaar, die nadat hij door de
regering van Veghel was aangenomen deserteerde. Toen werd Peter Evert
Sterken, oud 19 jaar, aangepreesenteert voor 20 ducaten, waarvoor hij
wordt aangenomen. Om 24-11-1799 heeft Jan van Zeelland hem weggebracht.
Jan van Zeelland keerde op 29-11-1799 terug met het bericht dat hij was
goedgekeurd.
Op 28-11-1799 werd Johannis D. van Doorn
gecommiteerd om in Eindhoven te gaan informeren waarom Ziegers nog niet
aan zijn contract voldaan had. Op 1-12-1799 rapporteerde Van Doorn geen
wervers thuijs te hebben gevonden en dat alle op ’t werven uijt waren.
Op 4-12-1799 sloot de municipaliteyt een accoord met een werver van
Venlo, die zei binnen 8 dagen 3 manschappen te kunnen leveren, mits hij
8 gulden per persoon zou krijgen en een rixdaalder voor transport. Tot
heden heeft hij nog niet aan zijn contract voldaan.
Op 21-12-1799 is Jan van Zutphen naar
Utrecht gegaan, waar Siegers op 22-12-1799 eenige recruiten zou brengen.
Van de vier recruiten werd er een goedgekeurd en een op preesumptie
gearresteerd. Op 31-12-1799 is Jan van Zutpen weer naar Utrecht geweest
met drie door Sigers aanbrachte lieden, waarvan er 2 werden goedgekeurd.
Op 6-1-1800 zijn Jan Verhoeven en
Johannis Dirk van Doorn naar Eindhoven gegaan om van Siegers te
requireren de resterende manschappen zo spoedig mogelijk te leveren, of
anders het voorschot terug te geven. Ze waren het niet eens over het
contract. Generaal Majoor van Gurike deelde ons op 8-1-1800 mee dat de
door ons op 21-12-1799 aangepreesenteerde recruit Jacob Bruin die op
presumptie gearresteerd was uit zijn arrest ontslagen was en dat we
iemand moesten sturen met de lijst en het handgeld voor Jacob Bruin. We
stuurden de lijst en antwoordden dat we Jacob Bruin al betaald hadden.
De generaal majoor schreef op 18-1-1800 dat Jacob had handgeld aan zijn
werver had teruggegeven. We hebben dat op 23-1-1800 aan de werver
bericht. De werver was niet thuis en we er werd geen antwoord
meegebracht. Daarna schreef de werver dat hij geen penningen van Jacob
Bruin had terug ontvangen. Op 6-2-1800 is Jan Johannis van Zutphen naar
Utrecht gegaan om de zaak te onderzoeken, op 8-2-1800 keerde hij terug
met het bericht dat de municipaliteyt hier nader over zal worden
geschreven.
In totaal hebben we 10 manschappen
aangepreesenteert, waarvan er 4 goedgekeurd werden en er eentje is
gedeserteerd. Deze 4 manschappen hebben ons 741-7-10 gekost. We
vertrouwen er op voldoende aan onze plichten te hebben voldaan.
Vergadering van de municipaliteyt op
15-2-1800.
Brief van het departmentaal bestuur van
de Dommel betreffende de registratie der burgerbewapening van 7-2-1800.
De brief zal worden gepubliceerd, de registratielijst moet uiterlijk op
22-2-1800 verstuurd zijn. Iedereen tussen 18 en 35 jaar moet zich
registreren. Op 22-2-1800 is de lijst met bode Jan Johannis van Doorn
aan de collonel Offers te Den Bosch verzonden.
Vegadering van de municipaliteit.
Op 10-4-1800 werd door Jan van Zutphen
rapport gedaan over zijn verrigten ontrent zekere Jacob Bruijn, een
aangenomen persoon voor deese plaats in dienst voor de Bataafsche
Republiq, versoekende ordonnantie tot betaaling van zyn verschotten, ten
dien dagen in deliberatie gehouden zijnde, is na examinatie van zijne
daar by overgelegde specificatie geresolveert, dat de posten van
verschotten aan verteering in het doen van de reis naar Utrecht op
8-2-1800 ter somme van 7-8-0 niet te kunnen restitueren, om reeden die
tijd aldaar werkeloos is geweest. De rest ten bedrage van 67-6-8 kan
uitbetaald worden, maar als die bedragen bij het doen der reekening
geroijeert worden, dan moet Jan van Zutphen die aan de gemeente terug
betalen. De vergadering is er van overtuigd dat Jacob Bruin het handgeld
aan werver Carpentier heeft teruggegeven, dat Carpentier dat geld
gehouden heeft en dat Jan van Zutphen ter goeder trouw heeft gehandeld
en het handgeld voor de tweede maal betaald heeft.
Vergadering van de municipaliteyt op
17-7-1800.
Er is een brief gekomen van de
commissaris van het uitvoerend bewind bij het departementaal bestuur van
de Dommel van 7-7-1800 betreffende de burgerwapening. De brief zal
zondag gepubliceerd worden, oproepende een ieder die het aangaet die
vermeenden mogt enige klagten op den inhoud der missive te hebben
daarvan binnen 8 dagen aan het gemeentens bestuur kennis te geven.
Vergadering van de municipaliteyt op
19-10-1800.
Brief van de municipaliteyt aan het
departmentaal bestuur van de Dommel. In antwoord op Uw brief van
1-10-800 delen wij U mede dat het gemeentebestuur op 13-2-1800 heeft
opgegeven wat zij gedaan heeft om aan het decreet van het
vertegenwoordigend lighaam van 12-10-1799 te voldoen. Het zou ons hard
vallen om op dezelfde manier te worden behandeld als degenen die geen
enkele manschap heeft geleverd of daar geen moeite voor gedaan heeft.
Wij hebben 10 kloeke persoonen aangepreesenteerd, waarvan er 5 zijn
goedgekeurd, en daar voor 810-0-2 uitgegeven. G. van Roij wordt
gecommitteerd om hierover mondeling te gaan spreken met het
departementaal bestuur.
De gecommitteerde doet in oktober 1800
rappot.
Hij was op 20 en 21-10-1800 naar Den
Bosch gegaan en hij heeft de brief aan J. J. Ribius van het
departmentaal bestuur overhandigd. Die zou om nadere opgave van de
gemaakte kosten en geleverde pesonen vragen, en dat die kosten
afgerekend zouden kunnen worden.
Vergadering van de municipaliteyt op
17-3-1801.
Alsoo onlangs zekere werver Ziegers sig
aan de vergadering mondeling had geaddresseert om syne penningen die hij
alnog van deese dorpe te preetendeeren had ter somme van 50 gulden te
bekomen voor syne gedaane geleverde manschappen. Voor enige betaling te
doen zal Johannis Dirk van Doorn om met Jan Adriaan Verhoeven met
gemelde Ziegers haar rapport in deese te verneemen.
Zij doen rapport.
Siegers competeert het geld uit hoofde
van het schriftelijk en ander mondeling contract. Waar op is besloten de
50 gulden aan Siegers te betalen.
|